Enerji krizi tüm dünyayla birlikte Türkiye'yi de sallamaya başladı. Hızla artan fiyatlar özellikle sanayi sektörünü yoğun olarak etkiliyor.

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrikte abone grupları için tarifelere temmuz ayından bu yana zam yapmıyor ancak serbest tüketiciler için fiyat hızla artıyor.

Konut dahil abone gruplarının tarifesi bu yılın ocak-temmuz döneminde yüzde 22 zamlandı ancak sanayinin büyük kısmı ve belirli ölçeğin üzerindeki iş yerleri serbest tüketici olarak çok daha yüksek zamlı elektrik kullanıyor.

BİR YILDA ÜÇE KATLANDI

Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) verilerine göre, kasım ayının ilk dört gününde spot piyasa 1 megavatsaat için elektrik fiyatı ortalama 868,57 TL oldu. Geçen sene aynı dönemde rakam 291,36 TL idi ve yıllık artış yüzde 198 oldu.

Ekim 2020'de ortalama 318,70 TL olan fiyat, Ekim 2020'de yıllık yüzde 110,2'lik artışla 669,93 TL'ye yükseldi ve kasım başı itibarıyla artış devam etti.

Sanayide az sayıdaki abone için geçerli olan sabit tarifede rakam 1 megavatsaatlik elektrik için 635,33 TL seviyesinde bulunuyor.

HEM İTHALAT FATURASI HEM KUR ARTIRIYOR

Döviz kurlarındaki artış ve doğalgaz ile kömürde ithalat faturalarındaki artış, spot piyasada elektrik fiyatlarında da yüksek oranlı artışı beraberinde getirdi.

Özellikle sanayide ve büyük iş yerleri, ‘serbest tüketici' grubunda yer alıyor ve faturalar spot piyasa fiyatları üzerinden hesaplanıyor.

EPDK verilerine göre, 2020 yılında Türkiye'de toplam elektrik tüketiminin yüzde 55,2'si serbest tüketicilere ait olmuştu.

SANAYİDE TÜKETİMİN YÜZDE 93’Ü SPOTTAN

Sanayide 2020'de tüketilen toplam elektriğin yüzde 93'ü serbest tüketici grubunda tüketilmişti.

Konutta bu yıl zam yüzde 22 olsa da sanayide ve ticari işletmelerde enerji maliyetlerinin katlanması, önce üretici, sonra da tüketici enflasyonunda artışı beraberinde getiriyor.

İNDİRİMLİ SÖZLEŞMELER İPTAL EDİLİYOR

Sanayide ve ticari işletmelerde serbest tüketicilerin bir kısmı, sabit fiyat üzerinden elektrik dağıtım şirketleriyle sözleşmeler yapıyor ancak son günlerde sabit fiyatın piyasa fiyatının çok altında kalması nedeniyle sözleşmelerin iptal edilmeye başlandığı belirtiliyor.

1 Ocak 2022 tarihinden itibaren serbest tüketicilerin sayısı artacak. Son kaynak tedarik tarifesinde sanayi ve ticarethaneler için tüketim alt sınırı yıllık 7 milyon kilovatsaatten 3 milyon kilovatsaate düşecek ve böylece spot piyasa fiyatlarıyla tüketim yapanların sayısı artacak.

DOĞALGAZ DA YÜKSEK ARTIŞ GELMİŞTİ

EPDK gibi BOTAŞ da konutlar için kasımda zam açıklamadı ancak hem kur artışı hem de dolar cinsi ithalat fiyatlarındaki artış, sanayiye yüksek oranlı zam olarak yansıdı.

Sanayi tarifesine yüzde 48,40 oranında zam gelirken, belirli bir tüketim üzerindeki zam oranı yüzde 123’e kadar ulaştı.

KÖMÜRDE YÜZDE 200 MALİYET ARTIŞI

Elektrik ve doğalgaz fiyatlarının yanı sıra kömür fiyatlarındaki artış da sanayiciyi zorluyor.

Çimento sektörü kaynakları, kömür maliyetlerinin son bir yılda yüzde 200 oranında arttığını, üretim maliyetleri içinde enerjinin payının iki yılda yüzde 60'dan yüzde 80'e kadar çıktığını, bu durumun fiyatlara zam olarak yansımaya devam edeceğini belirtti.