Kiralardaki yüksek artış sorununa dair yeni bir çalışma Tüketici Birliği Federasyonu tarafından açıklandı.

Yapılan araştırmaya göre, kirada oturduğunu söyleyenlerin yüzde 73,6'sı, ev sahibinin baskı ve tacizi nedeniyle "kira artış oranında yüzde 25 sınırlaması" hakkından faydalanamadı.

İndependent Türkçe'den Ali Kemal Erdem'e açıklamalarda bulunan Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Avukat Bülent Deniz, araştırmaya ilişkin bilgi verdi.

Deniz, hayat pahalılığının toplumsal ilişkilerde yarattığı gerilime dikkati çekerek, "Yüksek enflasyonun olduğu toplumlarda her zaman gözlemlenen ve bilimsel araştırmalara da konu olmuş bir gerçeklik var" dedi.

Yüksek enflasyonda insanların 'yarın aynı fiyata bulamam' diye stokçuluk ve 'rant geliri' olan kişilerin 'enflasyonun gerisinde kalmayayım, bir enayi ben miyim' düşüncesine kapıldığını ifade eden Deniz, "Bu yaklaşımıyla kiralara enflasyon oranından fazla zam yapılıyor" diye konuştu.

"Yüksek enflasyonun toplumlarda açtığı en büyük sosyolojik hasar bu" diyen Deniz, "İnsanlar daha fazla kendi içine dönüp bencilleşiyor. Kendi malını, mülkünü ve gelirini koruma telaşına düşüyorlar. Sonuçta toplumsal dayanışma ilişkisini çözmeye başlayan sıkıntılı durumla karşı karşıya geliyoruz" ifadelerini kullandı.

"Vatandaş kendi ayağına sıkıyor aslında. Bunu mayıs-haziranda gördük. Adam evini kiraya veriyor. Komşusunun daha fazlaya kiraya verdiğini görünce ilanı çekip tekrar yeni 'fiyattan kiralıktır' diye ilan veriyor. Birbirine bakarak artan bir fiyat sürecine dönüşüyor."

İstanbul'da emlakçılık yapan Hikmet Toraman kiralardaki artışın asıl nedeninin maliyetlerin artmasıyla ev yapımının da satışının da düşmesi olduğunu kaydederek şunları dile getirdi:

"Maliyetler düşmedikçe satılık ev fiyatları düşmez. Arsa da kalmadı. Yeni ev üretilmiyor. İnsanları merkezlerden uzaklaştıramayacağına göre ev de satılmayınca insanlar kiralıkların peşine düştüler. O zaman ev sahipleri de 'madem benim evimin değeri üç milyona ulaştı, bırakın 10 bin lira da kira isteyim' diye düşünüyor."

"Ekonomik belirsizlik fırsatçılığı doğuruyor"

Psikiyatr Doktor Ayhan Akcan ise kontrolsüz fiyat ve kira artışlarının en temel nedeninin yüksek enflasyon ortamındaki belirsizlik olduğu görüşünde.

"Enflasyon yükseldikçe insanların kafası daha karışıyor" diyen Akcan, "Bu durumda herkes karakterine uygun hareket ediyor. Kimisi fırsatçılık yapabiliyor, kimisi durumdan vazife çıkarabiliyor bazı kiracılar da kulağının üstüne yatıyor. Kısaca ekonomik belirsizlik kişilerdeki kötücül özellikleri öne çıkarıyor. Fırsatçı, detaycı, kişileri zora sokan kişilik yapıları öne çıkıyor" şeklinde konuştu.