İnşaat maliyetlerinin geldiği seviye ve arsa temininde yaşanan zorluklar, sıfır konutun yapım maliyetini uçurdu.

Konut ve kira fiyatlarının düşmesini sağlayacak asıl etken konut arzının artması iken, arz son üç yıldır ihtiyacın 200 bin adet altında seyrediyor. Yani ülkedeki nüfusa ve alınan göçe göre her yıl 800-900 bin adet konut üretiminin gerçekleşmesi gerekirken bu seviye 600 bin bandından yukarı gidemiyor.

Son dönemde belediyelerin konut yapılabilir arsa üretiminde yaşadığı zorluklar ve son bir yılda yüzde 70-200 aralığında artan inşaat maliyetleri, arzdaki mevcut sorunu daha da derinleştirdi.

Müteahhitlerin ve gayrimenkul değerleme uzmanlarının hesaplarına göre, orta sınıfa hitap eden 150 metrekarelik bir konutun ülke genelindeki ortalama maliyeti, arsa maliyeti dahil en az 4 milyon TL’den başlıyor.

ÜZERİNE TUĞLA KOYMADAN 2 MİLYON TL

Eva Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, konut yapım maliyetinin göreceli olmakla birlikte 3 milyon TL’den başladığını, ancak inşaatın 18 ay sürmesi durumunda finans maliyetinin de katılmasıyla bu rakamın 4 milyonu bulabileceğine işaret etti.

İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu ise, “Türkiye genelinde 150 metrekarelik bir konutun arsa maliyeti 2 milyon TL’yi geçti. Yani üzerine bir tuğla koymadan sadece arsa maliyeti 2 milyon lira. İnşaat maliyeti de büyüklüğüne ve niteliğine göre 2-3 milyon TL’yi buluyor. Bu da ülke genelinde orta alım segmentine hitap eden konutların kâr payı olmadan sadece yapım maliyetlerinin 4-5 milyon TL olması anlamına geliyor” dedi ve şöyle devam etti:

“Konut alt ve orta gelir grubundaki vatandaş için alınabilir olmaktan çıktı. Müteahhit ise üretim konusuna artık temkinli yaklaşıyor. 5 yıl önce yılda 1,3 milyon adet konutun üretildiği dönem de olmuştu. Yani üretim gücümüz var, malzeme de var, irade de var. Sorun, yetersiz arsa ve yüksek maliyetler.

Yapılan düzenlemeler de sektör temsilcileri dinlenerek, gerçek teşhisler konularak hazırlanmıyor. Biz ilgili bakanlıklarla sektörün konut arzının artırılmasına yönelik çözümleri birlikte geliştirmesi için bir araya gelmesini, birlikte çalışmasını istiyoruz.”

ARSA MALİYETLERİ ETKİLİ

Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ramadan Kumova, konut yapım maliyetlerinde bu seviyeleri konuşuyor olmanın altında yatan nedenin, arsa maliyetleri olduğunu söylüyor.

Küresel ölçekte bakıldığında, arsa maliyetinin, maliyetin yüzde 20’sini geçmemesi gerektiğini ancak İstanbul için bu oranın yüzde 70’i bulduğunun altını çizen Kumova, devletin en büyük arsa sahibi olarak özel sektör işbirliğiyle erişilebilir sosyal konut üretiminin önünü açması önerisinde bulundu.

METREKARE SATIŞ FİYATLARI UÇTU

Öte yandan, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) verilerine göre, Türkiye genelinde ortalama satılık konut metrekare fiyatları 2023 Temmuz’da yıllık bazda yüzde 82,7 artarak 22 bin 866 TL’ye yükselmiş durumda.

Bu fiyat Ankara’da 16 bin 852 TL iken İzmir’de 26 bin 71 TL’yi, İstanbul’da ise 32 bin TL’yi buluyor.

Anadolu’da konut satış fiyatlarının geldiği seviye ise, büyükşehirleri aratmıyor.

Haziran ayında sozcu.com.tr’ye konuşan Van Emlakçılar Derneği Başkanı Orhan Özdek, kentin satılık konutlardaki fiyat artışında başı çektiğini, bir konutun 2 milyon TL’den başladığını söylemişti.