Ekonomi yönetimi, krizin faturasını ücretli çalışan kesimlere kesmekte kararlı hareket ediyor.

Merkez Bankası (TCMB) seçimlerin hemen ardından beklenen adımı attı ve kredi kartında azami faiz oranlarını yükseltti. 

Bugünden itibaren geçerli olmak üzere kredi kartında azami akdi faiz oranı, yani asgari kısmı ödedikten sonra kalan kısım için işleyecek oran, aylık yüzde 3,66'dan yüzde 4,25'e yükseltildi. 

Vergiler dahil edildiğinde kredi kartında azami akdi faiz oranı aylık yüzde 5,53, yıllık basit yüzde 66,3 oldu. 

Kredi kartında azami gecikme faiz oranı ise aylık yüzde 3,96'dan yüzde 4,55'e yükseltildi. Vergiler dahil edildiğinde kredi kartında azami gecikme faiz oranı aylık yüzde 5,92'ye, yıllık basit yüzde 71,04'e yükseltildi.

TCMB kasım ayında aldığı kararla kredi kartı azami faiz oranlarını sabitlemişti. Piyasada seçimlerin ardından kredi kartı faizlerinin artırılmasına kesin gözüyle bakılıyordu. 

Seçim öncesindeki 23-29 Mart haftasında kartlı harcamalar geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 122,5'lik artışla 278,5 milyar TL'lik tarihi zirveyi görmüştü. Seçim sonrası zam dalgası ve kredi kartı harcamalarına sınırlama beklentisi artışta etkili olmuştu.

BKM verilerine göre, kartlı ödemelerde şubatta ilk kez aylık bazda 1 trilyon lira seviyesi aşılmıştı.

Ödemelerde büyüme oranı, kredi kartlarında yüzde 166, banka kartlarında yüzde 94, ön ödemeli kartlarda ise yüzde 184 oldu.

TCMB'nin taksit sayıları ve kredi kartı limitleriyle ilgili de düzenleme yapması bekleniyor.

NAKİT AVANSA DA ÖNLEM GELMİŞTİ

TCMB'nin sözlü talimatıyla öncelikle 11 Mart'ta bankalar nakit çekimde limitleri ve taksit tutarlarını düşürmüştü.

16 Mart'ta ise TCMB bir tebliğ yayımlayarak kredi kartı nakit çekim işlemleri ve kredili mevduat hesaplarında (KMH) uygulacak aylık azami akdi faiz oranını yüzde 4,42'den yüzde 5'e yükseltmişti.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, Şubat 2022'de 16,1 milyar TL, Şubat 2023'te 52,2 milyar TL olan kredi kartından nakit çekim tutarı, Şubat 2024'te 121,7 milyar TL'ye yükselmişti.

Şubat aylarına göre nakit çekim tutarında artış oranı son iki yılda yüzde 656, son bir yılda yüzde 133 olmuştu.

İHTİYAÇ KREDİSİ FAİZLERİ ÜÇ HANEDE

TCMB, vatandaşın sıkça kullandığı kredi kartlarının yanı sıra ihtiyaç kredilerinde de kemerleri sıktı. 

Mayıs 2023 seçimleri öncesinde yüzde 25 olan ortalama ihtiyaç kredisi faizleri, aradan daha bir yıl geçmeden geçen hafta itibarıyla yüzde 86,15'e ulaştı. Vergiler ilave edildiğinde bu oran yüzde 112'ye ulaşıyor.

ÜCRETLERE ARA ZAM YAPILMASIN ÇAĞRISI

TCMB'nin krizin faturasını emekçilere kesmek istediğinin bir diğer işareti, hükümete gönderdiği mektupta görüldü.

1211 sayılı TCMB Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca, enflasyon hedefine
ulaşılamaması halinde bankanın hedeften sapmanın nedenlerini ve alınması gereken önlemleri Hükümet’e yazılı olarak bildirmesi ve kamuoyuna açıklaması gerekiyor.

Mektupta yüksek enflasyonun nedenlerinden biri olarak ücret zamları gösterilirken "asgari ücretin yılda bir kez güncellenmesi dezenflasyon patikasının tesis edilmesi açısından kritik bir önem taşımaktadır" denilerek temmuzda ücrete ara zam yapılmaması çağrısı yapıldı.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de asgari ücrete ara zam yapılmayacağını açıklamıştı. 

Türk-İş araştırmasına göre bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti mart ayı itibarıyla 21 bin 831 TL seviyesinde bulunuyor. TCMB ve ekonomi yönetimi ise 17 bin liralık asgari ücretin yıl sonuna kadar enflasyon karşısında erimeye devam etemesini istiyor.

BANKALARIN KEMERİ GEVŞETİLDİ

TCMB emekçilerin kemerini sıkarken bankaları sevindirecek kararlara imza atıyor. 

Kredi kartı faizlerinin yanı sıra bankaların kârlılıklarını azaltan menkul kıymet tesisi uygulamasının kaldırılacağı dün duyuruldu.

TCMB'den yapılan açıklamada, menkul kıymet tesisine tabi yükümlülüklere uygulanan menkul kıymet tesis oranının yüzde 4’ten yüzde 1’e düşürülmesine,
Kredi büyümesine göre menkul kıymet tesisine ilişkin uygulamanın sonlandırılmasına karar verildiği belirtildi. 

TCMB ayrıca, söz konusu menkul kıymet düzenlemesinin yakın zamanda sonlandırılmasını planlanladığını duyurdu.