AKP'nin 2023 planları çöktü

Siyaset, 10 Temmuz 2019 05:28

2013 yılında yayınlanan 10. Kalkınma Planı’nda açıklanan 2023 hedeflerinde GSYH’nin 2023 yılında 2 Trilyon dolara çıkmasını hedefleyen hükümet, kişi başına düşen milli gelirin de 2023’te 25 bin dolara yükseltilmesini hedeflemişti. 8 Temmuz 2019’da Meclise sunulan 11. Kalkınma Planı’nda ise 2023 GSYH hedefleri yarı yarıya düşürülerek 1,08 Trilyon dolar iken, kişi başına düşen milli gelir hedefi ise 12 bin 244 olarak revize edildi. Yeni açıklanan kalkınma planında revize edilen rakamlar bununla da sınırlı değil. Üstelik yeni açıklanan plandaki rakamlara dahi ulaşmanın zor olduğu ekonomistlerce de belirtiliyor.

Doğruluk Payı sitesinden Emincan Yüksel’in haberine göre, Ocak 1963’ten bu yana yayınlanan ve güncel olarak Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan 5 yıllık kalkınma planlarının 11.’si 8 Temmuz 2019’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından TBMM’ye sunuldu. Küresel gelişmeler ve eğilimler ile birlikte plan öncesi dönemde Türkiye’deki ekonomik ve sosyal gelişmeleri de içeren kalkınma planlarında, ülke yönetiminin temel amaç ve ilkeleri, gelecekteki hedefleri ve politikaları da yer alıyor.

10.’sunun T.C Kalkınma Bakanlığı’nca hazırlandığı, 11.’sinin ise T.C Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanıp Cumhurbaşkanı’nın da TBMM’ye sunduğu kalkınma planlarındaki 2023 yılına dair makroekonomik hedefleri ve 2018 yılı hedeflerinin gerçekleşip gerçekleşmediği incelendi.

Son yıllarda yaşanan ekonomik kriz ile birlikte Türk Lirası’nın da yabancı para birimlerine karşı değer kaybetmesi, özellikle diğer makroekonomik göstergelerde de daha kötü bir gidişata yol açtı. Özellikle TL’nin Dolar’a karşı değer kaybetmesiyle birlikte yükselen fiyatlar enflasyonu, yükselen enflasyon ise faizlerin yükselmesine ve işsizliğin artmasına yol açan sebeplerden biri olmuştu.

2023 yılının makroekonomik hedefleri de bu durumlardan etkilenmiş olsa gerek ki, AKP’nin hazırladığı 10. ve 11. Kalkınma Planı’nda oldukça ciddi bir değişiklik göstermiş durumda.

2023 HEDEFLERİ

AKP’nin 2013 yılında yayınladığı 10. Kalkınma Planı’nda açıklanan 2023 hedefleri incelendiğinde, GSYH’nin 2023 yılında 2 Trilyon dolara çıkmasını hedefleyen iktidar, kişi başına düşen milli gelirin de 2023’te 25.000 Dolar’a yükseltilmesini hedeflemişti. 8 Temmuz 2019’da Cumhurbaşkanı tarafından meclise sunulan 11. Kalkınma Planı’nda ise 2023 GSYH hedefi 1,08 Trilyon Dolar iken, kişi başına düşen milli gelir hedefi ise 12.244 Dolar olarak revize edildi.

Ayrıca TÜİK tarafından 784 Milyar Dolar olarak açıklanan 2018 yılı GSYH’si, 10. Kalkınma Planı’ndaki 1,3 trilyon Dolarlık 2018 yılı GSYH hedefinden 416 milyar Dolar daha az gerçekleştiği anlamına geliyor.

Son açıklan kalkınma planlarındaki 2023 dış ticaret hedeflerini incelediğimizde, 10. Kalkınma Planı’nda Türkiye’nin 2023 yılında 500 milyar Dolarlık ihracatı hedeflediği belirtilmişti. 11. Kalkınma Plan’ında ise bu hedef yaklaşık 273 milyar Dolar azalarak 227 milyar Dolar olarak belirtildi. Bununla birlikte 10. Kalkınma Planı’nda 2018 yılı toplam ihracat hedefi 277 milyar Dolar olarak açıklanmıştı. 2013 yılında hedeflenen bu miktarın ise 2018 yılında gerçekleşen 168 milyar Dolar’dan bir hayli uzak olduğu dikkat çekiyor.

Şu günlerde Türkiye’nin en önemli makroekonomik sorunlarından biri olan işsizlikte ise 2013 yılında açıklanan 2023 hedefleri ile 8 Temmuz’da açıklanan 2023 hedefleri oldukça ciddi farklılık gösteriyor. 10. Kalkınma Planı’nda yüzde 5’lik işsizlik oranı hedefleyen iktidar, 11. Kalkınma planında ise bu hedefini neredeyse 2 katına çıkartarak yüzde 9,9 yapmış durumda. Hem toplam işgücü hem de toplam istihdam verilerinde artış yaşansa da, Türkiye’deki işsizlik oranı Aralık 2018’de yüzde 12,7 ile 2018 hedefi olan yüzde 7,2’den de oldukça fazla gerçekleşti.

Makroekonomik göstergelerden bir diğeri olan enflasyonda da 10. Kalkınma Planı’nda 2023 yılı için enflasyonun tek hanelere düşürülmesi hedeflenmişti. 11. Kalkınma Planı’nda ise iktidar, enflasyon oranını yüzde 5’e kadar kademe kademe indirmeyi hedeflemiş durumda. Son olarak 10. Kalkınma Planı’ndaki yüzde 4,5’lik 2018 hedefi de amaçlanandan çok uzakta, yüzde 20,3 olarak gerçekleşti.

Siyaset, 10 Temmuz 2019 05:28