Denizi koruma eylem planını Kocaeli'de açıkladı
Gündem, 01 Ocak 1970 14:06Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum Marmara denizini saran kirlilikle ilgili sorunun masaya yatırıldığı toplantıya katılmak için ilimize geldi. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, toplantı sonrası müsilaj sorunu için atılan adımlar kapsamında Marmara Denizi Eylem Planı'nı açıkladı. Bakan Kurum, 21 maddelik planı ayrıntılarıyla tek tek duyurdu.
Marmara Denizi’ne k?y?s? olan illerin valileri ve beleiye ba?kanlar? Kocaeli Büyük?ehir Belediye Ba?kan? Tahir Büyükak?n’?n ev sahipli?inde Ba?iskele’de bulunan Tryp By Wyndham Otel’de bir araya geldi. Bu toplant?ya Çevre ve ?ehircilik Bakan? Murat Kurum’da kat?ld?.
Bakan Kurum, Kocaeli'de B?L?M-2 Marmara Ara?t?rma Gemisi'nde yap?lan çal??malar? da inceledikten sonra ?öyle konu?tu: "Hem deniz yüzeyi hem deniz alt?nda incelemeler yürüttük. Sahadan ald???m?z veriler çerçevesinde süreci yürütüyoruz. Bo?az?m?z? kirlili?e terk etmeyece?iz, buna müsaade etmeyece?iz. Marmara'm?z? koruma alt?na alaca??z. Yap?lmas? gereken tüm ad?mlar? ataca??z. Afet Yönetim Plan? çerçevesinde Marmara koruma alt?na al?nacak. 7 gün 24 saat esas?yla çal??arak müsilaj sorununu ortadan kald?raca??z.
Ayn? Haliç'te Say?n Cumhurba?kan?m?z ne yapt?ysa Marmara Denizi'mizde de bo?az?m?zda da gereken tüm ad?mlar? at?yor olaca??z. Deniz suyu s?cakl???n?n Ege'ye göre daha çok artt??? tespit edildi. Bunun neden artt??? ara?t?r?lacak. Müsilaj problemini tamamen ortadan kald?racak çok kapsaml? ve geni? bir eylem plan? haz?rlad?k. At?lmas? gereken tüm ad?mlar? 3 y?l içerisinde at?p hakikaten sadece Marmara'm?z?n bugününü de?il, in?allah gelece?ini kurtaracak projeleri hep birlikte gerçekle?tirmi? olaca??z.
Ald???m?z örnekleri Çevre Laboratuvar?m?zda inceledik. ODTÜ Bilim gemimizle suyun alt?nda ve üstünde 100 farkl? noktadan numuneler ald?k.
Alaca??m?z tedbirlerin vatanda?lar?m?za duyurulmas?n? sa?layacak, Marmara denizimizi milletimizle birlikte koruyaca??z.
"MARMARA'YI KURTARACA?IZ"
Kocaeli'de düzenlenen toplant? sonras? aç?klama yapan Bakan Kurum, "El birli?i ile i? birli?i ile göz bebe?imiz Marmara'y? kurtaraca??z. Bir an evvel karasal, tar?msal ve gemi kaynakl? ne kadar farkl? kirlilik türü varsa hepsini ortadan kald?rmal?y?z" ifadelerini kulland?.
"HEDEF?M?Z O GÖRÜNTÜYÜ YOK ETMEK"
Hedeflerinin Marmara Bölgesi'nde ya?ayan 25 milyon vatanda??m?z?n içini s?zlatan o görüntüleri yok etmek oldu?unu belirten Kurum, "Marmara Denizi'mizi bir seferberlik anlay???yla tertemiz hale getirmek ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin üzerinde bir vazifedir, bir borçtur" diye konu?tu.
Çevre ve ?ehircilik Bakan? Murat Kurum'un aç?klamalar?ndan öne ç?kanlar ?u ?ekilde:
Marmara Denizi Koruma Eylem Plan? gibi, son derece hayati bir konuda yapt???m?z bu de?erli ortak ak?l toplant?m?za ev sahipli?i yapan; Marmara Belediyeler Birli?i’mize, ba?kan ve yönetimine ?ükranlar?m? sunuyorum.
Marmara Denizimizi tehdit eden müsilaj sorununun çözümü için katk? sa?layan; hocalar?m?za, belediye ba?kanlar?m?za, bakanl?k ve STK temsilcilerimize ortaya koyduklar? yüksek gayretten dolay? çok te?ekkür ediyorum.
Birazdan aç?klayaca??m?z eylem plan?m?z?n, ba?ta Marmara Denizimizin korunmas?na, her türlü kirlilikten ve bilhassa deniz salyas? sorunundan kurtulmas?na ve Marmara’ya k?y?s? olan tüm ?ehirlerimizin gelece?ine katk? vermesini diliyorum.
Bugün Kocaeli’mizde, Marmara Bölgesindeki valilerimizle, büyük?ehir belediye ba?kanlar?m?zla birlikteyiz. Hep birlikte, biraz önce Marmara Denizimizin gelece?i için önemli bir toplant? gerçekle?tirdik.
Ortak ak?lla, samimiyetle, gayretle, birlik ve beraberlik içerisinde haz?rlad???m?z Marmara Denizi Koruma Eylem Plan?’m?z? isti?are ettik ve son halini verdik.
Burada hepimiz, ortak bir iradeyle; ?stanbul Bo?az?’m?z?, Marmara Denizi’mizi kirlili?e, kaderine terk etmeyece?iz dedik. El birli?iyle, i? birli?iyle gözbebe?imiz Marmara’y? kurtaraca??z dedik.
DÜNYA ÇEVRE GÜNÜ MESAJI
Bugün ?ehirlerimizi, insan?m?z? etkileyen üç önemli meselemiz var. Bunlar; salg?n, deprem ve iklim de?i?ikli?i. 2020 y?l? bu üç meselenin neden oldu?u sonuçlarla mücadele içinde geçti. Bugün konu?tu?umuz müsilaj probleminin ana nedeni olan iklim de?i?ikli?iyle mücadelenin yolu ve çözümü; çevre yat?r?mlar?ndan, ye?il yat?r?mlardan geçmektedir.
Bugün Bakanl?k olarak; yerel yönetimlerimizle birlikte binlerce çevre projesi yürütüyoruz. Dün, 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde; Cumhurba?kan?m?z?n te?rifleriyle, bu yat?r?mlar?m?z?n önemli bir k?sm?n?n aç?l???n? yapt?k.
Millet bahçelerinden koruma projelerine, at?k getirme merkezlerinden at?ksu ar?tma tesislerine, çevre yat?r?mlar?ndan bisiklet yollar?na kadar tamamlad???m?z onlarca projeyi milletimizin hizmetine sunduk. Ben bu vesileyle bir kez daha 5 Haziran Dünya Çevre Günü’müzü kutluyorum.
"MÜS?LAJ SORUNUNU, ?LK ANDAN ?T?BAREN T?T?ZL?KLE TAK?P ETT?K, ED?YORUZ"
Aziz ?stanbul’umuz, sanayimizin ekonomimizin lokomotif ?ehirlerinden Kocaeli’miz ve tüm k?y? ?ehirlerimizde, son derece yayg?n bir kirlilik ya??yoruz. Dünya’n?n farkl? noktalar?nda çe?itli sebeplerle zaman zaman ortaya ç?kan Müsilaj problemi, deniz salyas? sorunuyla kar?? kar??yay?z.
Çözüm noktam?z çok net. Hakikaten hepimizin, 84 milyonun, Marmara Bölgesinde ya?ayan 25 milyon vatanda??m?z?n içini s?zlatan o görüntüleri yok etmek. Marmara Denizi’mizi bir seferberlik anlay???yla tertemiz hale getirmek ve gelecek nesillere aktarmak hepimizin üzerinde bir vazifedir, bir borçtur. Bu anlamda; el birli?i yapmak, güç birli?i yapmak zorunday?z. Ve bir an evvel karasal, tar?msal ve gemi kaynakl? ne kadar farkl? kirlilik türü varsa, ne kadar sebep varsa hepsini ortadan kald?rmakt?r.
Çevre ve ?ehircilik Bakanl??? olarak; müsilaj sorununu, ilk andan itibaren titizlikle takip ettik, ediyoruz.
300 ki?ilik ekibimizle, Marmara Denizi’nde 91 noktada, karada da tüm at?ksu ar?tma ve kat? at?k tesislerinde, kirlilik kaynaklar?nda denetimlerimizi yapt?k.
Ald???m?z örnekleri Çevre Laboratuvar?m?zda inceledik. ODTÜ Bilim gemimizle suyun alt?nda ve üstünde 100 farkl? noktadan numuneler ald?k.
700’ü a?k?n bilim insan?, kurum temsilcisi, STK ve belediye yetkilisinin kat?ld??? son y?llar?n en geni? kat?l?ml? çal??tay?n? yapt?k.
Dün de, Marmara Belediyeler Birli?i Ba?kan?m?z ve Bakan Yard?mc?m?z ba?kanl???nda; belediyelerin ba?kan yard?mc?lar?, çevre koruma ve kontrol daire ba?kanlar?, su ve kanalizasyon idarelerinin genel müdürleri, ilgili bakanl?klar?m?z?n ve kurumlar?m?z?n temsilcileriyle bir de?erlendirme toplant?s? yapt?k.
?unun alt?n? önemle çizmek isterim ki; bu süreci ?effaf ve kat?l?mc? bir anlay??la konunun tüm taraflar?yla isti?are ederek yürüttük. Bu toplant?da çal??tay?n sonuçlar?n? ele ald?k.
Yine kat?l?mc?lar?m?z?n müsilaj sorunu kapsam?nda sunduklar? yeni çözüm ve önerileri dinledik. Yap?lan bu isti?arelerin, toplant?lar?n sonunda Marmara Denizi Koruma Eylem Plan?’m?z? haz?rlad?k.
Cumhurba?kan?m?z Say?n Recep Tayyip Erdo?an’?n talimatlar?, tecrübeleriyle son halini verdi?imiz Eylem Plan?m?z; i?te bu kararl? ad?mlar?, k?sa, orta ve uzun vadeli bütün planlar?m?z? içermektedir.
Aç?klayaca??m?z Eylem Plan?nda yapaca??m?z tüm çal??malar?, bakanl?klar, TBMM Çevre Komisyonu Ba?kan? ve Üyeleri, ilgili tüm kurumlar, valiler, Marmara Belediyeler Birli?i, belediye ba?kanlar?yla birlikte eylem plan?m?z? imza alt?na ald?k.
?imdi izninizle; 21 eylemden olu?an Marmara Denizi Koruma Eylem Plan?’m?z? aç?kl?yorum.
EYLEM PLANI
Aç?klayaca??m?z Eylem Plan?nda yapaca??m?z tüm çal??malar?, bakanl?klar, TBMM Çevre Komisyonu Ba?kan? ve Üyeleri, ilgili tüm kurumlar, valiler, Marmara Belediyeler Birli?i, belediye ba?kanlar?yla birlikte eylem plan?m?z? imza alt?na ald?k. ?imdi izninizle; 21 eylemden olu?an Marmara Denizi Koruma Eylem Plan?’m?z? aç?kl?yorum.
Marmara bölgesinde kirlili?in azalt?lmas? ve izleme çal??malar?n?n yürütülmesi amac?yla; Çevre ve ?ehircilik Bakanl???, ilgili kurum ve kurulu?lar, üniversiteler, sanayi odalar? ve STK'lardan müte?ekkil Koordinasyon Kurulu; Marmara Belediyeler Birli?i bünyesinde ise Bilim ve Teknik Kurulu olu?turulacak.
Koordinasyon Kurulumuzu önümüzdeki hafta itibariyle olu?turuyoruz. Kurul haftal?k ve ayl?k toplant?larla; tüm çal??malar? ortak bir ak?lla ele alacak ve bu kurul sayesinde kat?l?mc? bir süreci koordine edece?iz.
Marmara Denizi Bütünle?ik Stratejik Plan? üç ay içerisinde haz?rlanarak çal??malar bu plan çerçevesinde yürütülecek.
Marmara Denizi’nin tamam?n? koruma alan? olarak belirleme çal??malar? ba?lat?lacak, 2021 y?l? sonuna kadar tamamlanacak.
11.350 km2’lik yüzey alan?na sahip olan Marmara Denizi’mizde koruma alanlar? belirlemek için çal??malar?m?z? ba?latt?k. Bu çal??malar?m?zla Marmara Denizi’nin biyolojik çe?itlili?ini de koruma alt?na alaca??z.
"TÜRK?YE’N?N EN BÜYÜK DEN?Z TEM?ZL???N? YAPACA?IZ"
Acil müdahale kapsam?nda 8 Hazirandan tarihinden itibaren, 7/24 esas?yla, Marmara Denizi’ndeki müsilaj?n bilimsel temelli yöntemlerle tamamen temizlenmesine yönelik çal??malar ba?lat?lacak.
Hâlihaz?rda; Marmara Denizi’nin hemen hemen her noktas?nda deniz yüzeyi temizleme araçlar?m?zla, teknelerimizle temizlik çal??malar?n? bir seferberlik anlay???yla ba?latt?k.
8 Haziran Sal? günü de tüm kurumlar?m?zla, belediyelerimizle, do?a severlerimizle, sporcular?m?z, sanatç?lar?m?z, tüm vatanda?lar?m?zla birlikte, bir seferberlik anlay???yla, Türkiye’nin en büyük deniz temizli?ini yapaca??z.
"MARMARA DEN?Z?'N?N SU KAL?TES?NDE ?Y?LE?MEY? HIZLANDIRACA?IZ"
Bölgede bulunan mevcut at?ksu ar?tma tesislerinin tamam? ileri biyolojik ar?tma tesisine dönü?türülecek. At?ksular?n ileri biyolojik ar?t?m yap?lmaks?z?n Marmara Denizi'ne de?arj?n? engelleyici hedefler do?rultusunda çal??malar yürütülecek.
Marmara Bölgesindeki at?ksular?n %53’ü ön ar?t?m, %42’si ileri biyolojik ar?t?m ve %5’i biyolojik olarak ar?t?lmaktad?r. Tüm bu ar?tma tesislerimizi yapaca??m?z teknolojik dönü?ümle, ileri biyolojik ar?tma ve membran ar?tma sistemlerine dönü?türece?iz.
Bilim insanlar?m?za göre azot miktar?n? Yüzde 40 oran?nda dü?ürürsek bu i?i kökten çözeriz. Önümüzdeki 3 y?l içerisinde Marmara Bölgesinde bulunan tüm illerimiz, at?ksu ar?tma tesislerini dönü?türmeye yönelik çal??malar?n? tamamlayacaklar.
Biz de Bakanl?k olarak; yerel yönetimlerimize gerek teknik olsun gerek finansal olsun her konuda destek olaca??z.
Bu sayede, Marmara Denizi’nde müsilaja ve di?er kirlilik türlerine neden olan azot ve fosfor giri?ini minimum seviyeye indirip kontrol alt?na alaca??z. Böylece Marmara Denizinin su kalitesinde iyile?meyi h?zland?raca??z.
"ATIK SU ARITMA TES?SLER?N?N DE?ARJ STANDARTLARI GÜNCELLENECEK"
Marmara Denizi’ne de?arj yapan at?ksu ar?tma tesislerinin de?arj standartlar? 3 ay içerisinde güncellenerek hayata geçirilecek.
?lgili mevzuata yeni düzenlemeler getirece?iz. De?arj standartlar?n? Marmara Denizinin hassas yap?s?n? dikkate alarak yapaca??m?z bu düzenlemeyi uygulamaya alaca??z.
"F?NANSAL DESTEKLERLE TES?S DÖNÜ?ÜMÜNÜ HIZLANDIRACA?IZ"
Ar?t?lm?? at?ksular?n mümkün olan her yerde yeniden kullan?m? art?r?lacak, desteklenecek. Temiz üretim teknikleri uygulanacak.
Sadece ülkemizde de?il, bütün dünyada su kaynaklar? iklim de?i?ikli?inden önemli oranda etkilenmekte. Bu nedenle ar?t?lan sular?n geri kazan?m? büyük önem arz etmektedir.
Bu kapsamda, ülkemizde hâlihaz?rda %3,2 olan ar?t?larak yeniden kullan?lan at?ksu oran?m?z? 2023 y?l?nda %5’e, 2030 y?l?nda ise %15’e ç?karma hedefimiz var. Gerekli tüm ad?mlar? att?k, at?yoruz.
Marmara’ya de?arj yapan ar?tma tesislerimizde de döngüsel ekonomi ilkelerine uyulacak, suyun yeniden kullan?m? desteklenecek. Suyumuzu ne kadar geri kazan?rsak, Marmara’ya o kadar az su de?arj ederiz.
Bu manada tüm tesislerimiz de gerekli sistemleri kuracak. Finansal desteklerle tesis dönü?ümünü h?zland?raca??z. At?ksu olu?umunun azalt?lmas? için gerekli tüm temiz üretim teknik ve teknolojilerini h?zl?ca hayata geçirece?iz.
"HER TÜRLÜ CEZA? ??LEM? TAV?ZS?Z B?R ?EK?LDE UYGULAYACA?IZ"
At?ksu ar?tma tesislerini gerekti?i gibi i?letmeyen OSB'lerin rehabilitasyon ve iyile?tirme çal??malar?yla ileri ar?tma teknolojilerine geçi?i h?zland?r?lacak.
Ar?tma tesislerini, nas?l yapacaklar?na dair standartlar? tüm OSB’lerimize verece?iz. Verdi?imiz tarih içerisinde hayata geçirip geçirmediklerini takip edece?iz.
Tesisle?mesini gerçekle?tirmedikleri takdirde, her türlü cezai i?lemi ve hatta kapatma cezas?n? tavizsiz bir ?ekilde uygulayaca??z.
"KAMU-ÖZEL SEKTÖR ??B?RL??? MODELLER? HAYATA GEÇ?R?LECEK"
At?ksu ar?tma tesislerinin yap?m? ve i?letilmesini çok daha kolay hale getirmek için kamu-özel sektör i?birli?i modelleri hayata geçirilecek.
Bu konuda kanuni düzenlemelere giderek, at?ksu ar?tma tesislerinin yap?m ve i?letmelerine Bakanl?k olarak destek verece?iz.
"DENET?MLER? ARTIRACA?IZ"
Marmara Denizi’ne gemilerin at?ksular?n?n bo?alt?lmas?n?n önlenmesine yönelik üç ay içerisinde düzenleme yap?lacak.
Bu düzenlemeyle Marmara Denizi’ne giri? yapan gemilerin at?klar?n?n Bo?az giri?lerinde at?k alma gemilerine veya at?k kabul tesislerine vermelerini sa?layaca??z.
Bu kapsamda yerel yönetimlerimizle birlikte gemilerin takibini s?k? bir ?ekilde yapaca??z. Denetimlerimizi art?raca??z.
Tersanelerde temiz üretim teknikleri yayg?nla?t?r?lacak.
Tersaneler deniz ile do?rudan temasta olan gemi in?a ve bak?m merkezleridir. Bu noktalarda daha çevreci teknikler kullan?larak olas? deniz kirliliklerinin önüne geçece?iz.
"MARMARA DEN?Z?’N?N D?J?TAL ?K?Z?N? OLU?TURACA?IZ"
Çevre ve ?ehircilik Bakanl???m?z taraf?ndan yap?lan çal??malar çerçevesinde; al?c? ortama de?arj yapan at?ksu ar?tma tesislerinin tamam? 7/24 online izlenecek.
Marmara Denizi’ndeki 91 izleme noktas? 150'ye ç?kar?lacak. Türkiye Çevre Ajans? eliyle, Marmara Denizi ile ili?kili tüm havzalardaki denetimler uzaktan alg?lama, uydu ve erken uyar? sistemleri, insans?z hava araçlar? ve radar sistemleri kullan?larak art?r?lacak.
T?pk? Kentsel Dönü?üm projelerimizde yapt???m?z gibi, 3 boyutlu modellemeyle, meteorolojiden kirlilik yüklerine kadar çok say?da veriyi içeren Marmara Denizi’nin dijital ikizini olu?turaca??z.
Marmara’n?n tüm kirlilik kaynak ve yo?unluklar?n? detaylar? görece?iz. Bu bölgelerdeki de?i?imleri anl?k olarak takip edece?iz. Hemen müdahale edece?iz.
Sadece bugün de?il, ileride Marmara Denizi’nde ya?anabilecek muhtemel olumsuz bir durumda, erken müdahale imkân?na kavu?mu? olaca??z.
"SIFIR ATIK UYGULAMASINA GEÇECE??Z"
Marmara Denizi k?y?lar?n? kapsayacak ?ekilde Bölgesel At?k Yönetimi Eylem Plan? ve Deniz Çöpleri Eylem Plan? üç ay içerisinde haz?rlanarak uygulamaya konulacak.
Denizlerimizde olu?an plastik gibi kat? at?klar?n, deniz çöplerinin %90’? karasal kaynakl?d?r. Yani evlerimizde, sanayimizde üretilmektedir.
Biz karada etkin olarak at?klar? toplad???m?zda zaten denize giri?leri önlenmi? olacak. Bu manada, 1 y?l içinde Marmara bölgesinin tüm illerinde, ilçelerinde S?f?r At?k Uygulamas?na geçece?iz.
"ORGAN?K TEM?ZL?K ÜRÜNLER? TE?V?K ED?LECEK"
?yi tar?m ve organik tar?m uygulamalar? ile bas?nçl? ve damlama sulama sistemleri yayg?nla?t?r?lacakt?r.
Böylelikle sulamada kullan?lan su miktar?n? azaltaca??z, dereler vas?tas?yla kirliliklerin Marmara Denizi’ne ula?mas?n? engellemi? olaca??z.
Marmara Denizi’yle ili?kili havzalarda, dere yataklar?na yapay sulak alanlar ve tampon bölgeler olu?turularak kirlili?in denize ula?mas? önlenecektir.
Zeytin karasuyu ve peynir alt?suyu kaynakl? kirlili?in önlenmesi için, at?k su azalt?m?n? gerçekle?tirecek teknolojik dönü?ümler sa?lanacakt?r.
Fosfor ve yüzey aktif madde içeren temizlik malzemelerinin kullan?m? a?amal? olarak azalt?lacakt?r. Organik temizlik ürünleri te?vik edilecektir.
T?pk? S?f?r At?k Projesi’nde oldu?u gibi, uygulamaya Belediyelerimiz ve kurumlar?m?zdan ba?layarak; kentsel temizlik ve benzeri i?lemlerde; hem insan?m?z?n sa?l???na zarar veren hem de Marmara Denizi’ne akan tüm zararl? maddelerin kullan?m?n? a?amal? olarak azalt?yoruz.
"BALIKÇILARA EKONOM?K DESTEK SA?LANACAK"
Önce kurumlar?m?zda, organik temizlik ürünlerini tespit edip kullanmaya ba?layaca??z. Bakanl?k olarak, gerekli finansal deste?i sa?layaca??z.
Marmara Denizi’mizdeki tüm hayalet a?lar 1 y?l içerisinde temizlenecek.
Bal?kç?l?k faaliyetlerinin ekosistem temelli yap?lmas? sa?lanacak, koruma alanlar? geli?tirilecek.
Bilim insanlar?m?zla, koordinasyon kurulunun alaca?? kararlarla takvim ve cezai uygulamalar?m?z? k?sa süre içerisinde belirleyece?iz
Müsilaj nedeniyle zarar gören bal?kç?lara ekonomik destek sa?lanacakt?r.
Deniz kirlili?inin önlenmesi ve vatanda?lar?m?z?n bilinçlendirilmesi amac?yla çal??malar yap?larak, kamuoyunun bilgilendirecek bir platform olu?turulacak.
Alaca??m?z tedbirlerin vatanda?lar?m?za duyurulmas?n? sa?layacak, Marmara denizimizi milletimizle birlikte koruyaca??z.
Marmara denizinin korunmas? amac?yla yapt???m?z ve planlad???m?z çal??malar?, bilimsel ara?t?rma sonuçlar?m?z?, kuraca??m?z www.marmarahepimizin.com sayfas? kanal?yla kamuoyuyla payla?aca??z.
So?utma sular? ve termal tesislerden olu?an s?cak sular?n Marmara Denizine etkilerinin azalt?lmas?na yönelik tedbirler al?nacak.
Allah’?n izniyle bu eylem planlar?m?z kapsam?ndaki yat?r?mlar?m?z? yerel yönetimlerimizle birlikte 3 y?l çerisinde tamamlayaca??z. Marmara Denizimizi; içerisindeki binbir çe?it bal?klar?m?z?, canl?lar?m?z? koruyarak en saf, en duru en temiz, en canl? haliyle gelece?e ta??yaca??z.
Gündem, 01 Ocak 1970 14:06
Yorumlar (0)
Kalan karakter : 450
Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!