Seçim sistemi ne zaman ve nasıl değişecek?

Reuters’a bilgi veren kaynaklar, seçim barajının düşürülmesinde bir görüş ayrılığı olmadığını ama AKP’nin daraltılmış bölge sistemini istemesine rağmen MHP’nin ise mevcut sistemin devamına sıcak baktığını belirtiyorlar. Kaynaklara göre, AKP ittifaklarda da baraj uygulamasını savunurken, MHP daha farklı bir sistem talep ediyor.

AKP’nin MHP’ye bu konuyu da aşacak bir sistem önermesinin beklendiğini söyleyen kaynaklar, iki partinin de seçim sistemi başta olmak üzere uzlaşmazlık olan konularda görüş ayrılıklarının giderileceğine inanıyor. Kaynaklara göre, ittifak içi baraj uygulamasının en fazla yüzde 2 olması yönünde bir eğilim öne çıktı. Ancak partilerin sayısı arttıkça oranın daha da yükselmesi gibi bir alternatif de gündeme geldi.

Daraltılmış seçim sisteminin temsiliyet açısından çok uygun olduğunu MHP ile bu konunun tartışılacağını kaydeden yetkililer, büyük illerde bölge sayısının artırılacağını, böylece adayların belli bölgelerde çalışacağını belirtiyorlar.

BARAJIN DÜŞMESİNİN AVANTAJI

AKP demokratik temsil açısından barajın ve seçim sisteminin değiştirilmesi gerektiğini savunurken, bu yöntemle özellikle birinci partinin milletvekili sayısını artırmak gibi sonuçları ortaya çıkıyor. Barajın düşmesi durumunda yüzde 10 barajı aşma riski olan partilerin diğer kesimler tarafından desteklenerek hak ettiğinden daha fazla oy almasının da önüne geçilebilecek.

Cumhurbaşkanlığı’na yakın bir kaynak, “Siyasi Partiler ve Seçim Yasalarında bir değişiklik yapılması noktasına epey yaklaşıldı. Eğer bu kez baraj düşürülmezse yeniden uzun süre bu konu rafa kalkacak, çalışmalar boşa gidecek. Bu fırsatın değerlendirilmesi gerekiyor. AK Parti ve MHP’nin çalışmasına muhalefet partilerinin de destek vermesi ve 2023’teki seçimlerin bu düzenlemelerle yapılması Türkiye için bir kazanç olacaktır” dedi.

Partiye yakın üst düzey bir yetkili de, HDP’nin oy oranının kendi potansiyelinin üzerinde yüzde 10 civarında olduğunu ve baraj düşerse farklı görüşe sahip seçmenlerin tepki oylarının normale döneceğini ve en az 2-3 puan kayba uğrayacağını belirtti.

Bugün medyada yer alan haberlere göre, Area Araştırma’nın seçim anketinde AKP ve MHP’nin oy oranı yüzde 45.2 olarak görülürken, CHP ve İyi Parti’nin oyu yüzde 38 civarında bulunuyor. Tek başına AKP’nin oyu ise yüzde 35.2 olarak görünüyor.

YENİ YASAMA DÖNEMİNDE TBMM’YE SEVKİ PLANLANIYOR

AKP’nin Siyasi Partiler ve Seçim Yasaları ile ilgili çalışmaları hakkında bilgi veren bir yetkili, “Seçim barajının düşürülmesi konusunda zaten siyasi partilerde genel bir mutabakat var. Partide yapılan çalışmalarda barajın yüzde 5 ya da 7 olabileceği konusunda bir öneride mutabakat sağlandı. Bu aşamadan sonra kısa sürede MHP ile bir araya gelip taslak üzerinde çalışılması gerekiyor. Sanırım bir orta yol bulunacak ve yeni yasama döneminde TBMM’ye sevki mümkün olacak” dedi.

İki partiden yetkililer, taslak üzerinde mutabakat sağlanması halinde düzenlemenin hızlı şekilde yeni yasama döneminde TBMM’ye sevk edilmesinin planlandığını söylüyorlar.

AKP-MHP ADAYLARININ KARŞILIKLI DESTEKLEKLENMESİ

AKP’den bir yetkili, daraltılmış seçim sisteminin uygulanması halinde AKP ve MHP’nin belli bölgelerde birbirlerinin adaylarını öne çıkarmak için iki partiden birinin aday göstermeyebileceğini, böylece birbirlerine destek verebileceklerini kaydetti.

Aynı yetkili son anketlerin bazılarında Cumhur İttifakı’nın yüzde 50’yi geçemediğini belirterek, “Seçime daha var. Ekonomide sıkıntılar oy kaybı yarattı farkındayız. Suriye sonrası Afgan göçmenlerin gelmesi de bazı kesimlerde tepkiye neden oluyor. Bunları aşabiliriz” dedi.

Bazı analistler, Cumhur İttifakı’nın son dönemde ekonomideki gelişmeler ve mülteciler konusunda izlenen politikalar başta olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı oy kaybına uğrayan AKP’nin bu yöntemle kayıplarını telafi edebileceğini söylüyor.

Daha önce Reuters’a bilgi veren bir yetkili, “Milletvekili sayısı örneğin 550’den 600’e çıkarken daraltılmış seçim sistemi uygulansaydı, AK Parti’nin 25’ten fazla yeni milletvekili olacaktı” demişti.

MHP’Lİ YETKİLİ: SIKINTI BEKLEMİYORUM

MHP’li bir yetkili ise, önümüzdeki günlerde iki parti yetkililerinin bir araya geleceğini ve düzenlemenin ele alınacağını belirterek, “İttifak içinde mutabakat sağlandıktan sonra düzenlemenin detayları açıklanacak. Mutabakat sağlanır, sıkıntı beklemiyorum. Yeni yasama döneminde TBMM’ye gideceğini düşünüyorum” dedi.

MHP’ye yakın bir kaynak da, MHP’nin oylarının düşüşte olduğu yönündeki iddia ve anketlerin gerçek dışı olduğunu belirterek, “Kaç seçimde anketlerin nasıl yönlendirici ve hatalı olduğunu gördük. Bu düzenlemeler bizim oylarımızı ya da milletvekili sayısını yükseltmek için yapılmıyor. Bizim bir seçmen kaybımız yok, dönem dönem inişler ve çıkışlar olsa da” diye konuştu.

Erken seçim olmaması halinde seçimler Haziran 2023’te gerçekleştirilecek. Söz konusu düzenlemelerin yürürlüğe girmesi halinde bir yıl süreyle bir seçimin yapılması mümkün olmuyor.

Cumhur İttifakı herhangi bir erken seçimin gündemde olmadığını belirtirken, muhalefet partileri zaman zaman seçimin erken yapılması çağrısında bulunuyor.

Kaynaklar ayrıca, TBMM’de parti kurmanın seçime katılma gerekçelerinden çıkartılması konusunda herhangi bir sorun yaşanmasını beklemiyorlar.

Siyaset, 27 Temmuz 2021 09:05