Makine Mühendisleri Odası’ndan Bakan Soylu’ya öneri

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Kocaeli Şube Başkanı Mehmet Ali Elma adına yapılan yazılı açıklamanın içeriği şöyle:

Geçtiğimiz günlerde, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, otoyollarda hız sınırında yapılacak bir düzenlemeyi duyurdu (https://www.icisleri.gov.tr/bakanimiz-sn-suleyman-soylu-tgrt-haberde-ercan-gurses-ile-ankara-gundemi-programina-katildi).

Bilindiği üzere trafik kazaları önemli can ve mal kayıplarına yol açmaktadır. Motorlu araçlar konusunda uzman faaliyetler yürüten, mevzuatlara göre tasarım ve üretiminde bulunan makina mühendisleri ve onların meslek örgütü Makina Mühendisleri Odası (MMO) olarak, Sayın Bakan’ın belirttiği düzenleme için önerilerimizi belirtmeyi kamusal bir görev biliyoruz. 

•    Öncelikle belirtmemiz gereken husus, bakanın idari yaptırım sınırı olarak adlandırdığı, hız limiti üzerine yüzde 10 tolerans eklenmesi uygulaması, oldukça eskide kalan araç hızı tespit sistemlerinin yanılma payı olarak tanımlanmaktadır. Günümüz teknolojisinde bu tolerans daha düşük tutulmalıdır. Günümüzde, gelişmiş ülkelerde bu tolerans yüzde 3, yüzde 5 oranında kullanılmaktadır.

•    Öte yandan, Bakanın açıklamasında belirtildiği gibi, hız sınırında 120 km/saat hızdan 140 km/saat hıza artış yapılırsa, yaklaşık yüzde 17 artış yapılmış olacaktır. Ancak olası bir kaza durumunda, bir aracın çarpma anındaki kinetik enerjisindeki artış ise yüzde 36 oranında olacaktır. Bu, asla küçümsenmemesi gereken, çarpışmalardaki hasar ve zayiatı artıracak büyük bir artış oranıdır.

•    Ülkemizde araç güvenliğinin tespiti açısından sıkıntılarımız bulunmaktadır. Hemen her açıklamamızda belirttiğimiz üzere, merdiven altı servislerde yapılan onaysız tadilat ve tamiratların yarattığı sorunlar, ancak yetkili servislerde ve/veya AB’de 2018’den itibaren zorunlu olan 2014/45/EC araç muayenesinde kullanılan OBD diyagnostik cihazlarıyla tespit edilebilir. Türkiye’de 2004 yılında (AB’de 1996 yılında) yayımlanan 96/96/EC seviyesindeki araç muayene mevzuatımız, acilen AB’deki güncel seviyeye (2014/45/EC) yükseltilmelidir.

•    Ayrıca ağır taşıtlar için Almanya’daki SP gibi, ek bir teknik denetim yapılmalıdır. Örneğin Almanya’da ve AB ülkelerinin çoğunda otobüsler yılda üç defa, kamyonlar yılda bir defa olmak üzere, araç muayene periyodunun dışında ve belgeli uzman makina mühendisleri tarafından ara denetime tabi tutulmaktadır. Ülkemizde de benzer bir düzenlemeye acil ihtiyaç bulunmaktadır.

•    Ülkemizde otoyollarda elektronik denetleme sistemine geçilmelidir. Araçların hızlarının ve takip mesafelerinin anlık olarak denetlenemediği bir ortamda hız limiti belirlemek kazaları önleyemez. Sıkı denetlenmesi gereken konulardan birisi de şerit disiplini konusudur. Aksi kullanımların tespit edilerek cezalandırılmasını sağlayacak denetim sistemleri ivedi şekilde kurulmalıdır.

•    Ülkemizde araçlarda kış lastiği zorunluluğuna ilişkin yönetmelik sorunludur. Tüm araçların gerekli dönemlerde kış lastiği kullanmasının zorunlu hale getirilmesi kazaları önlemek açısından büyük önem taşımaktadır.

Halkımızın can ve mal güvenliğinden önemli olmamakla birlikte, daha hızlı gidecek bir aracın daha çok yakıt tüketeceği, emisyon değerlerinin artacağı, güvenlik aksamlarının daha hızlı yıpranacağının göz önüne alınması gerekir.

Belirtmek gerekir ki, otoyollarımızda başlıca sorun sadece yeterince hızlı gidememek değildir. Öncelikli görevimiz, yukarıda saydığımız hususlarda iyileştirmeler gerçekleştirerek, halkımızın can ve mal güvenliğini sağlamak olmalıdır. Yeni bir düzenleme muhakkak bu konuları içermelidir. 

Ayrıca belirtmek isteriz, Odamız araçlara yönelik süreç ve denetimlerin parçası olmaya hazırdır. Yeni bir mevzuat düzenlemesi yapılarak; ticari araçların periyodik bakım, enerji tasarrufu, sürücü eğitimi, güvenli bakım ve parça kullanımı gibi konularda MMO tarafından eğitilerek sertifika almış “Araç Teknik Denetim Mühendisleri’ne denetim yetkisi verilmeli ve ticari araçlar iki muayene arasında en az üç kez özel olarak kamusal denetimden geçirilmelidir. 

Gündem, 10 Mayıs 2022 10:19