Bu kış pazar tezgahları yanacak

Independent Türkçe'den Lale Elmacıoğlu'nun haberine göre, maliyetleri arttığı ve devlet desteğinin yetersiz kaldığı dönemde çiftçiler topraklarını terk ediyor. Son 18 yılda tarımda istihdam yüzde 44'e düşerken, 12 yılda da toplam çiftçi sayısı yüzde 48 oranına geriledi. Tarımsal girdi endeksi yüzde 138 artarken tarım küçülmeye devam ediyor.

"7,6 büyüme yaşanırken tarımda 2,9 küçülme var"

Baki Suiçmez, büyüme rakamlarına dikkat çekerek "Bu yılın ilk çeyreğinde 1,5, ikincide ise 2,9 küçülme var. Genel anlamda 7,6 büyüme yaşanırken tarımda 2,9 küçülme var. Üçüncü çeyrek önemli, geçen sene yüzde 6,8'lik küçülme vardı. Bu çeyrekte de veriler böyle gelirse uzun yıllar sonra tüm çeyreklerde tarımın küçüldüğü dönemi yaşıyor olacağız" şeklinde konuştu.

Baki Suiçmez, girdi maliyetlerindeki artışa dikkat çekerek "Girdi fiyat endeksindeki artışlar, gıda enflasyonuna yansıyor. Yüksek artışlar TÜFE'yi de gıda enflasyonunu da artıracak. Gıda enflasyonu ekimde yüzde 99 olarak açıklandı. Üretici fiyatlarındaki yükseliş gıda enflasyonuna da yansıyacak. Bizleri daha pahalı bir kış bekliyor. Ana nedenlerinden biri üretim sorununun çözülmemesi. Üretim maliyetlerinin sürekli arttığı bir ortamda, ürünün çiftçiden alım fiyatının düşük kalması, onların alandan çekilmesine neden oluyor. Destekler hem yeterli değil hem de zamanında ödenmiyor" dedi.

"Yüzde 109 değil yüzde 23 arttı"

Hükümetin rakamlarla algı yönetimi yaptığını söyleyen Suiçmez, toplam destek bütçesinde tarımın payındaki artışın bakanlığın açıkladığı gibi yüzde 109 olmadığını ileri sürdü: Suiçmez, "Geçen yıl başlangıç bütçesi 25,8 milyar lirayken '54 milyar TL'ye çıkarıldı' denilerek 'yüzde 109 artış yapıldığını söylüyor bakanlık. Ancak asıl artış yüzde 23. Çünkü yıl sonu bütçesi zaten 44 milyar TL'ye yükseltilmişti" ifadelerini kullandı.

Özel tüketim vergisinin yatlarda bile yüzde 1 olduğunu anımsatan Baki Suiçmez, mazot ve gübrede KDV ve ÖTV'nin de bu seviyeye düşürülmesi taleplerini yeniledi. Suiçmez, "Hububatlarda mazot ve gübre desteğindeki artış çiftçinin üretimi açısından yetersiz. Hâlâ KDV ve ÖTV alınmaya devam ediliyor. Bunun yüzde 1'e indirilmesi bir zorunluluk" diye konuştu. Suiçmez, çiftçinin kazandığı ile market raflarındaki rakam arasında dört kat fark bulunduğunu belirtti.

"Tarımda bir başarı hikayesinden söz edilemez"

Baki Suiçmez, yaşananlara bakıldığında tarımda bir başarı hikayesinden söz edilmesinin imkansız olduğunu söyledi. Suiçmez'e göre devletin verdiği destek çok yetersiz. Destekler açıklandıktan bir yıl sonra ödendiği için de enflasyon karşısında eridi. Fakat girdi fiyatları dövize endeksli şekilde sürekli olarak artıyor. 

Böyle bir ortamda somut indirim yapılması gerektiğini aksi takdirde üretim maliyetlerindeki artışın raflara çok daha yüksek yansıyacağı uyarısı yapan Suiçmez, "Kış ayları dahil üretici kaybetmeye devam etti. Tüketiciyi daha pahalı ürünlere ulaştığı bir kış bekliyor" yorumunu yaptı.

Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Günay Erpul ise kırsaldan kente göçün artmasına ilişkin olarak "Refahı yerinde olan kimse toprağını birakmaz" yorumunu yaptı. Erpul, çiftçinin karnını doyuramaz hale geldiği için bu durumun yaşandığını ifade etti. 

Çiftçinin ekonomik darboğaz nedeniyle toprağını terk etmesinin önüne geçilmesi gerektiğini de kaydeden Prof. Dr. Erpul önlem alınmazsa bu göç hali ve bütçe açığının hem ülke hem de gıda bakımından güvenlik sorununa neden olacağı uyarısı da yaptı.

Ekonomi, 27 Kasım 2022 15:45