Açlık ve yoksulluk sınırında yeni rekor

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) 2022 Nisan’a ilişkin açlık ve yoksulluk sınırı verilerini açıkladı.

Buna göre, dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcamalarını kapsayan açlık sınırı martta 9 bin 590 TL iken nisanda 10.135,50 TL'ye çıktı.

Kira, fatura, eğitim, giyim, ulaşım gibi tüm giderlerini kapsayan yoksulluk sınırı ise martta 31 bin 240 TL iken nisanda 33 bin 14,66 TL'ye yükseldi.

Bekâr bir çalışanın aylık toplam yaşama maliyeti ise nisanda 13 bin 165 TL’ye ulaştı.

BALIK, DANA VE KUZU ETİNDE REKOR

Türk-İş verilerine göre, Ankara'da yaşayan dört kişilik bir ailenin sadece gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı, bir önceki aya göre yüzde 5,67 oranında artmış oldu.

Dört aylık değişim oranı yüzde 24,65 oranında olurken, son 12 aylık değişim oranı ise yüzde 90,38 olarak öne çıktı. 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı yüzde 115,74 olarak hesaplandı.

Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum ürünlerinin bulunduğu grupta yüksek fiyat artışlarının yaşandığı belirtildi.

Ortalamada ilk kez balık 140 TL'yi, dana eti 300 TL'yi, kuzu eti ise 350 TL'yi geçerek rekor kırdı, yumurtanın tanesi 3,5 TL'ye dayandı.

Bir ayda balık, kuzu, dana, tavuk, yumurta fiyatı sırasıyla yüzde 9, yüzde 21, yüzde 25, yüzde 11, yüzde 3 zamlandı.

SEBZE VE MEYVEDE AYLIK YÜZDE 15-20 ARTIŞ

Bir ayda pirinç ve un fiyatlarında sınırlı düzeyde artış gözlemlendi.

Bulgur yüzde 4, makarna yüzde 5 zamlandı. İrmik fiyatı yüzde 4 düştü. Ramazan ayı sonrası, Ankara'da ekmek fiyatı bu ay değişmedi.

Taze sebze-meyve grubunda ise, semt pazarlarında yeşil soğan, kıvırcık gibi salata yeşilliklerinin ve pırasa, lahana gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları sırasıyla yüzde 20, yüzde 15 arttı.

KIRMIZI ETE BİR AYDA 50 TL BİRDEN ZAM

Türk-İş’ten yapılan yazılı açıklamada, ücretlilerin satın alma güçlerinin enflasyon nedeniyle aşındığının altı çizilerek “Yapılması gereken zorunlu harcamaları karşılamakta yetersiz kalan ücret gelirleri nedeniyle hayat pahalılığı dar gelirlinin peşini bırakmıyor” denildi.

1,5 yıldan fazla süredir gıda enflasyonunun yüksek seyrettiğinin ifade edildiği açıklamada, şöyle denildi:

“Bu durum sabit gelirlilerin ücret ve maaşlara yapılan zamlara rağmen büyümeden pay almak bir yana alım gücünü düşürüyor.

Buna bağlı olarak örneğin son bir ayda ortalama 50 TL, son bir yılda yüzde 150 artan kırmızı eti tüketmek düşük gelirli vatandaşlar için mümkün olmuyor.

‘ÖNCE GRAMA SONRA TANEYE DÜŞTÜK, DAHA FAZLA KISAMAZ HALDEYİZ’

Sadece hayvansal ürünler değil mutfakta en fazla tüketilen gıdalardan kuru soğan ve patates fiyatları da son bir yılda iki katına kadar artmış durumda. Üstelik dünyada gıda fiyatları BM Gıda ve Tarım Örgütü'ne (FAO) göre bir yıldır aralıksız her ay düşerek yüzde 20 azalmış olmasına rağmen…

Günümüzde temel sorun geçim sıkıntısıdır.

Gıda alışverişlerinde bile kilogramdan, grama ve tane ile alışverişe göre hayatını idame ettirmek durumunda kalmış olan vatandaş, temel tüketimlerinden daha fazla kısamaz hale gelmiştir.”

ASGARİ ÜCRETE ZAM GELECEK Mİ?

Öte yandan, asgari ücretin açlık sınırının altında kalması nedeniyle yeni bir asgari ücret zammı olup olmayacağı merak ediliyor.

2022 Ocak’ta aylık net asgari ücret 4 bin 253,4 TL olarak belirlenmişti ancak yılın ikinci ayında açlık sınırının altında kalması sonrası oluşan tepkilerin de etkisiyle temmuz ayında ara zam yapılmış ve asgari ücret 5 bin 500 TL’ye çıkarılmıştı.

2023 asgari ücreti 8 bin 506 TL olarak belirlendi ancak bu rakam da yılın daha ilk ayında 8 bin 782 liraya ulaşan açlık sınırının altında kaldı.

Asgari ücrete yeni bir ara zam yapılıp yapılmayacağı ile ilgili açıklamalarda bulunan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, şunları söyledi:

“Geçtiğimiz sene temmuzda yeniden düzenleme yapmak zorunda kaldık. Fiyatlar asgari ücreti tahrip etti. Bu sene de kimsenin beklemediği zammı yaptık.

8 bin 500 lira yüksek bir para mı? Değil. Bunun altına düşmemesi için belirledik. Asgari ücreti yukarıya çektiğiniz zaman yüzde 50 zam yaptınız diyelim. Asgari ücretin üzerinde çalışanlar da işverenlerinden aynı oranda zam istiyorlar. Yüzde 50 olmuyorsa yüzde 25 oluyor. Bütün ücret sistemini yukarıya doğru değiştiriyoruz asgari ücretle.

Asgari ücretin diğer ücretleri düzenleyici etkisi var. Temmuz'da bunu değerlendireceğiz. Şu anda rakam vermeyi düşünmüyorum. Asgari ücret yılda 1 kez düzenliyor. Ama enflasyondan ötürü 6 ayda bir düzenledik. 8 bin 500 liranın reel etkisini Temmuz'da değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum.”

Ekonomi, 29 Nisan 2023 08:02